Bir yıllık hazırlık sürecini tamamlayan yüzlerce öğrenci Pazar günü üniversite sınavlarına girecekler. Sınav hazırlık sürecinin zorluğunu atlatmış olsalar bile, sınavın yaklaşmış olmasından dolayı birçok öğrenci ve ailesi büyük bir stres yaşıyor.
Sınav günü öğrencilerin önündeki en büyük engellerden birisi soruların zorluğu değil “sınav stresi” oluyor maalesef. Sınav öncesi yaşanılan stresi atlatmaktan için anne, baba, öğretmen veya arkadaş desteğiyle rahatlama imkanı olsa bile, sınav anında öğrenci kendisiyle baş başa kalıyor.
Adına ister stres deyin ister kaygı deyin isterseniz heyecan. Öğrencilerin bilmeleri gereken en önemli şeylerden bir tanesi de, yaşadıkları bu stersin çok doğal bir duygu olduğudur. Sınav stresini tamamen yok etmek diye bir şey yoktur! Heyecan yaşamak (stres) başarmanın en önemli adımlarından bir tanesidir. Bu sınava girmiş ve girecek olan tüm öğrenciler, bu heyecanı yaşadılar ve yaşamaya devam edecekler.
Sınav kaygısı veya heyecanı, birçok öğrencinin sandığı gibi zararlı bir duygu değildir. Tam aksine hissedilmesi gereken, faydalı bir duygudur. Kaygı çok fazla olmaya başladığı zaman, zarar vermeye başlar. Sınav heyecanın artmasının en önemli sebebi, öğrencinin olumsuz düşüncelerle kaygısını tetiklemesi ve arttırmasıdır.
Ben bu sınavı kaybedersem ne yaparım? Anneme babama nasıl cevap veririm? Arkadaşlarıma ne derim? Öğretmenlerimin yüzüne nasıl bakarım? Kazanmasam ben ne yapacağım?
Bu ve benzeri cümlelerden oluşan düşünce yumağı, öğrencinin kaygısını artırır. Geleceğe dair olumsuz düşünce yoğunlaşması sınav kaygısını tetiklediği gibi, basit sorularda bile hata yapılmasına sebep olur.
Sınav anında yoğun stres yaşayan öğrencilerin yapması gereken ilk şey, nefes egzersizleridir. Oturduğu yerden derin derin nefes almak, öğrenciyi rahatlatacaktır. Nefes kontrolünü, olumlu düşünce ve iç telkin ile destekleyerek kaygı düzeylerini iyice düşürüp rahatlamaktan başka çareleri yoktur.
Öğrencilerime sınav stresini anlatırken paylaştığım güzel bir örnekle bitireceğim bu yazıyı Bu yazının konusu özelde “sınav stresi” olmakla beraber, stres yaşayan her insanın yapabileceği, en kolay ve en faydalı rahatlama yöntemidir iç telkin.
İç telkin yöntemiyle rahatlama…
Beş yaşında ele avuca sığmayan kızıyla alış verişe giden bir anne, bir yandan alışveriş yapıyor bir yandan kızıyla ilgileniyor. Sürekli sağa sola el atan kızı yüzünden hayli zorlanıyor. Mağaza’da dolanırken, çikolata reyonunu gören çocuk aniden annesinin ellerinden kurtulup, “Ben çikolata isterim! Ben çikolata isterim!” diyerek çikolata reyonuna adeta saldırıyor!
Ufacık boyuyla, elini çikolata kutularına uzatınca, haliyle birkaç kutu çikolata yerlere dökülüyor. Mağazada alıveriş yapanlar kızın hem ısrarına hem de ortalığa dağıtmış olmasından dolayı anne ve kızına bakıyorlar. Mağaza görevlileri annenin yanına gelip yerlere dağılmış olan çikolataları topluyorlar. Anne gayet sakin bir şekilde kızının elinden tutuyor ve “Kızım Ayşe sakin ol! Bak alışverişi bitirip evimize gideceğiz.” diyor.
Kasaya yaklaştıklarında bu sefer küçük kız kasanın önünde duran şekerlere saldırıyor; “Anne ben şeker isterim! Anne ben şeker isterim!” diye bağırarak şeker kutularına el atıyor. Şeker kutularının yerlere dökülmesiyle yine mağazadaki diğer müşteriler onlara bakıyor. Mağaza çalışanları sinirlenseler bile, belli etmemeye çalışarak yerlerdeki şekerleri topluyorlar. Kadın yine gayet sakin bir şekilde kızının elinden tutuyor ve “Kızım Ayşe sakin ol! Bak alışverişi bitirdik. Hesabı ödeyip eve gideceğiz” diyor.
Hesabı ödemek için kasaya yönelen anne, kasiyerden bozuk paraları alıp çantasına yerleştirirken küçük kız bu seferde annesinin ellerine saldırıp “Anne ben para isterim! Anne ben para isterim!” diye bağırmaya başlıyor. Tabı bu esnada cüzdana saldırdığı için, bozuk paralar yerlere saçılıyor.
Herkes, bir yandan çocuğun sonu gelmez istekleri ve yaramazlıkları karşısında sinirlenirken, anne yine sakin bir şekilde kızının elinden tutuyor ve “Kızım Ayşe sakin ol! Bak hesabı da ödedik şimdi eve gidiyoruz” diyor.
Tüm bu olup bitenlere şahit olan yaşlı bir teyze anneye yaklaşıp, ”Hanımefendi! Ben 5 tane çocuk büyüttüm. Etrafımda da o kadar anne gördüm. Evladına karşı sizin kadar sabırlı birini hiç görmedim. Kızınız Ayşe’ye karşı ne kadar sabırlısınız?” diyor.
Kızının elinden tutmuş ve mağazadan çıkmaya hazırlanan anne, yaşlı teyze’nin yüzüne bakarken hafifçe gülümseyerek “Teyzeciğim benim kızımın adı Ayşe değil ki! Kızımın adı Fatma.” diyor.
Yaşlı teyzenin şaşkın bakışları arasında cümlesini tamamlıyor:
“Ayşe benim adım!
Ben kızımı değil kendimi sakinleştiriyorum!”
İç telkin, kendi kendini sakinleştirmektir.
Kendi kendine nasihat etmektir.
Kendine dua etmektir.
Sınava girecek tüm öğrencilere başarılar diliyorum.
Yolunuz ve bahtınız açık olsun!