* Bir soru soran adamın sorusundan,onun ne derece akıllı adam olduğunu anlarım.
Hz. Ömer (R.A.)
* Akıl,kalpte bir nurdur ki,bununla hak ve bâtıl bilinir.
Hz.Osman (R.A.)
* Akıl gibi mal,iyi huy gibi dost,edep gibi mirâs,tevfik gibi rehber,ilim gibi şeref bulunmaz.
Hz. Ali (R.A.)
* Çok gusletmek aklı arttırır,aşırı cinsî temas hafızayı zayıflatır.
Hz. Ömer (R.A.)
* Aklı az kişi sâlih olmaz,zirâ onun ifsat ettikleri,ıslaha çalıştıklarından,kat kat fazladır.
Hz. Ali (R.A.)
* Akıl,her türlü illetlerden uzak sağlam bir göz,Kur’an-ı Kerim ise,ışıkları her köşeye saçılıp yayılan bir güneştir.
İmam GAZALÎ (K.S.)
* Akıllı bir insan fakir olabilir,fakat o,hiç kimsenin sadakasına muhtaç değildir.
Hz.Ali (R.A.)
* Sırf kendi aklına dayanan,hatalardan kurtulamaz.
Mansur bin Ammar (R.A.)
* Akıl tamamlandığı zaman,söz noksanlaşır.
Hz. Ali (R.A.)
* Akıllarla cenk etmek,akılsızlarla helva yemekten kolaydır.
Fudayl bin İyad (K.S.)
* Akıldan yüz çevirerek yalnız Kur’anın nûrunu kâfi görenler,güneşle yüz yüze gelip gözlerini yumanlardır.
İmam GAZALÎ (K.S.)
* Öksüz,babası olmayan değil,aklı olmayandır.
Hz. Ali (R.A.)
* Akıllı olmanın alâmeti ikidir;darlık zamanında sabır,genişlik zamanında tevâzuyu elden bırakmamak.
Ahmed RÜFÂÎ (K.S.)
* Akıllı ne sırrını ifşâ eder,ne de başkasının esrarını sorar.
Hz. Ali (R.A.)
* Yeşilliklerden,çiçeklerden oluşan bahçe,geçici,fakat akıldan oluşan gül bahçesi,hep yeşil ve güzeldir.
MEVLÂNA Celâleddin-i Rûmî (K.S.)
* Akıllı kişinin lisânı kalbindedir.Düşünerek söyler.
Hz. Ali (R.A.)
* İki şey akıl hafifliğini gösterir.Söyleyecek yerde susmak,susacak yerde söylemek.
Şeyh Sâdi ŞİRÂZİ (K.S.)
* En üstün zenginlik akıldır.
Hz. Ali (R.A.)
* Akıl yeryüzünden kalksa bile,hiç kimse akılsız olduğuna inanmaz.
Şeyh Sâdi ŞİRÂZİ (K.S.)
* İlim bir kuş ise,akıl onun kanadıdır.
Feridüddin ATTAR (K.S.)
* Aklı olan korkmak gerek,Nefs elinden,hırs elinden.
Yunus Emre (K.S.)
* Akıllının âdeti sükût,cahilin âdeti unutkanlıktır.
Feridüddîn ATTAR (K.S.)
* Akıl odur ki,ede düşmanını kendine dost.
İzzet Molla
* Âkil kitabı,aklı halleylemek’te gâfil,Keyfiyet-i cünûnu,divâneler de bilmez.
Nabî
* Ne aklından memnun olmayanı gördüm.Ne de Tâliinden memnun olanı.
Cenap ŞEHABEDDİN
* Dünya da her şeye nazâr değer,yalnız akla değmez.Çünkü herkes kendi aklını beğenir.
İ.Hami DANİŞMEND
* İnsanlar yabancı hazine aramasınlar,en iyi hazine kendi kafalarındadır.
Âşık VEYSEL
* Akıl,insan ruhunu aydınlatan bir nûrdur.Ancak onunla Hakkın kemâlâtı bulunur.
Ömer KİRAZLI
* Akıldan hiç nasibi olmayanlarla geçinmek,aklın zaferidir.
François-M.A.VOLTAİRE
* Akıllı bir kimse,kazandığı paranın,yüzde onunu ve aldığı öğütlerin yüzde doksanını bir yana koyar.
Harry Karns
* Akıl iki tarafı keskin bir kılıca benzer,karakter onun sapıdır.Sarp olmayınca onun değeri olmaz.
U.Bodenstedt
* İnsanı hayvandan ayıran akıldır.İnsan,akıldan uzaklaştığı zaman,hayvan ortaya çıkar.
EPİCTETÜS
* Akılsızlar,hırsızların en zararlılarındandır.Zamanımızı ve neşemizi çalarlar.
J.Wolfrang GOETHE
* Aklın ve ilmin üç büyük düşmanı vardır : Fenâlık,câhillik ve tembellik.
HAECKEL
* Olabilirsen başkalarından daha akıllı ol.Fakat onlara daha akıllı olduğunu söyleme.
CHESTERFİELD
* Akıllı olmak da bir şey değil,önemli olan;aklı yerinde kullanmaktır.
Rene DESCARTES
* Sahip olmadığı şeylere üzülmeyen ve sahip olduklarına sevinmeyen,akıllı bir insandır.
EPİCTETÜS
* Aklı olan bir adam,hiçbir zaman içki ve kadını tecrübeye kalkışmaz.
Lope de VEGA
* Akıl noksanlığı iki türlü olur : Biri delilikten,öbürü câhillikten.
EFLÂTUN
* Akıllı bir kimse,düşmanından da akıl öğrenmediği ihmal etmez.
BEYDEBA
* Aklı kıt olan,dilini tutamaz.
Geoffroy CHAUCER
* Akıllı insan,kini kinle değil,sevgi ile son buldurur.
Guatama BUDA
* İnsana akıl,dertlerinden kurtulması için verilmiştir.
Nikolayeviç TOLSTOY
H İ K M E T L E R :
* Akıl,Allah’ın en büyük eseri ve sırrıdır.Akla bahşedilen üstünlüklerin sınırını akılla tespit etmek,mümkün değildir.
* Bir kimse ki aklı zayıf,görüşü kısadır.Ona düşmanların eli uzanır.Bir kimse ki,fazileti azdır,o kimsenin işini gören de azalır.
* Akıllıya sormuşlar :< Bahtiyar kimdir,bedbaht kimdir ? > cevap vermiş : < Bahtiyar odur ki,hem yedirdi,hem yedi.Bedbaht ise,ne yedi,ne de yedirdi,öldü bıraktı.>
* <Nakil,Vahy yoluyla beşere ulaşan ezeli gerçekler mecmuâsıdır.Onun için,nakil akla değil,aklı nakle tâbidir.
* Aklın vazifesi,gerçekleri tahkik ve tesbit ile onların sınırı içinde icrayı faâliyet ve idâme-i hayât etmektir.
* Kadına paranızı,vücudunuzu,hatta kalbinizi verebilirsiniz.Fakat aklınızı vermekten sakınınız.
* İnsan aklı üç şeye ermezmiş: Arabın yaşına,devenin dişine ve Allah’ın işine.
* Akıllı adam,başkasının kusurunu görerek,kendi kusurunu düzeltendir.
* Âkıl’ın sükutu fikret,nutku hikmet,nazarı ibrettir.
* Ne mutlu ! Aklı işine bekçi,kendi sözüne,kendi tenkitçi olana.
* Akıllı insan,ancak hâcet ve hüccet zamanında konuşur.
* Akıl Hak ile,gönül aşk ile kuvvet bulur.
* Akla meydan okuyanların,cehâlet;sırtlarını yere getirir.
* Kişinin dostu akıldır.Düşmanı ise cehlidir.
* Kullanabilen için,akıldan üstün silah,yoktur.
* Ancak,iyiyi kötüden ayırabilen akıl faydalıdır.
* Her şeyini kaybettiğini zanneden bir insan,eğer aklını kaybetmemişse,hiçbir şeyini kaybetmemiş demektir.
* Mecnuna sormuşlar : Delileri sayar mısın ? Cevap vermiş : < Bu uzun sürer,siz akıllıları sayın.>
* Akıl,kendisiyle ilgi kesilen bir dost,hevâ ve heves de,sözüne itaat edilen bir düşmandır.
* Akıldan başka her şey çoğaldıkça ucuzlar. Akıl ise,çoğaldıkça kıymetlenir,pahalılaşır.
* Allah’ın kullarına ihsanlarının en iyisi akıl,musibetlerinin en kötüsü de cehildir.
* Akıllı insan,hiddetli zamanında,ahmak kişi de sözünde belli olur.
* Akıldır insanda varlık silâhı,Akılla rızıklanan buldu felâhı.
* Aklı olgunlaştırmak,Allah’ın rızasına uymakla ve gazap ettiği şeyden sakınmakla olur.
* Akıllı kimsenin âdeti,bilmezden gelmek,gâfıl kimsenin âdeti,akıllı görünmektir.
* Akıl mahluktur,sonradan olmuş,keza kısa zaman sonra yok olmaya mahkûmdur.
* Akıllı insan,yaşamak için yer,cahil insan ise,yemek için yaşamak ister.
A T A S Ö Z L E R İ :
* Herkes aklını mezada vermiş,yine kendininkini beğenmiş,almış.
* Akıllı ile taş taşımak,ahmakla bal yemekten iyidir.
* Tatsız çorbaya tuz,akılsız kafaya söz kâr etmez.
* Akıl yaşta değil baştadır,fakat aklı başa yaş getirir.
* Aklı başında olan,kuru kavgaya düşmez.
* Akıllıyı arkadan tutma,akılsızı kılâvuz etme.
* Akıllı ile taş taşı,ahmak ile yeme aşı.
* Âkıl’ın serveti ilminde,câhilinki malındadır.
* Ana ile kızı kavga etmiş,aklı olan inanmamış.
* Akıl,nefsin düşmanıdır.
* Aklı güzel olanın,muhabbeti çok olur.
* Akıl bir attır,dizgini ârif’in elinde gerek.
* Akıl kimde ise devlet ondadır.
* Sokma akıl sekiz adım gider.
* Her tarladan bir tahıl,her adamdan bir akıl al.
* Akıl olmayınca,ne yapsan sakal.
* Akıl,tecrübe ile kemal bulur.
* İnsanın beyânı,aklının mîzânıdır.
* Aklı olan,olur olmaz söze karışmaz.
* İnsan akla,akıl ilme tâbîîdir.
* İnsanın aklı,kelâm’ının ucundadır.
* Akılsız,para kazanabilir ama,parayı yerinde sarfetmek için,akıllı olmak gerekir.
Amerikan Atasözü
* Akıllı bir kimsenin memleketi,bütün dünyadır.
Yunan Atasözü
* Akıllının,uzun kulakları,kısa dili vardır.
İsveç Atasözü
* Akıllı bir adam,deliyi azarlamaz.
Çin Atasözü